Vào độ tháng Ba (âm lịch) hằng năm, khi những vạt nắng vàng ươm, sóng sánh rót xuống vạn vật, cũng là lúc hoa gạo bắt đầu nở đỏ. Hoa như đang thắp lửa, rực đỏ trên nền trời.
Hà Nội 12 mùa hoa, mỗi mùa hoa lại mang những vẻ đẹp đặc biệt riêng có. Và cứ mỗi độ tháng Ba về, khi trời đất giao mùa hết xuân sang hè, ta lại thấy “Lập loè cây gạo ra hoa. Nghe trong sâu thẳm cây đa, đình làng…” Rực rỡ sắc đỏ hoa gạo như khát cháy niềm riêng mãnh liệt.
Cây gạo còn có tên gọi giản dị là mộc miên, hồng miên, ở vùng Tây Nguyên gọi là pơ lang. Tại Việt Nam, cây gạo xuất hiện ở nhiều làng quê Bắc Bộ, có khi sừng sững đầu làng, khi cô độc giữa cánh đồng, hay dọc những con đường đê…
Thời gian hoa nở rực rỡ nhất kéo dài 2-3 tuần, đến hết tháng Ba, đầu tháng Tư trước khi mùa hè rực nắng.
Có lẽ cái tên “thuần nông” – hoa gạo – bắt nguồn từ nụ hoa mang hình dáng của hạt gạo khổng lồ.
Từ lâu, hình ảnh hoa gạo đã đi vào nhiều áng thơ văn với những ngôn từ mộc mạc như trong những câu thơ của tác giả Nguyễn Quang Hân:
“Tháng ba về hoa gạo trổ đầy bông
Vương nắng nhạt ủ hương nồng trước ngõ
Hôn lả lơi nhuỵ vàng bay theo gió
Lá vô tình vò võ suốt canh thâu…”
Cây gạo đặc biệt ở chỗ khi hoa nở, hầu như chẳng thấy lá xanh. Chỉ thấy một màu lửa đỏ rực như “đọ” cùng cái nắng sớm mùa hè.
Hoa gạo mang vẻ đẹp mộc mạc, giản dị của làng quê. Gạo không phải loài cây của thành thị, chỉ ở đầu làng quê, ven bến nước, cây đa, đình chùa ta mới hay bắt gặp. Ở Hà Nội, cây gạo không được trồng phổ biến như ở vùng quê. Tuy nhiên, mùa hoa gạo Hà Nội vẫn là một món quà tháng 3 đặc biệt thân thương của người dân Thủ đô.
Bảo tàng Lịch sử Quốc gia có cây hoa gạo to đẹp nhất ngay giữa lòng Thủ đô. Trên tán cây rộng, hoa gạo cứ thế vươn mình khoe sắc, nhuộm đỏ cả một góc phố. Sắc đỏ cùng nét cổ kính của Bảo tàng lâu đời cứ thế hòa quyện vào nhau, tạo nên một bức tranh mang đậm màu sắc hoài cổ.
Hoa gạo khi nở có kích thước lớn, năm cánh hoa uốn cong nhẹ nhàng hướng ra ngoài, đỏ mọng như cánh môi thiếu nữ. Nhuỵ hoa mỏng manh nhưng thẳng tắp, trên đầu có chấm đỏ như những tia lửa sắp sửa bùng cháy.
Có một điều đặc biệt ở hoa gạo đó là vòng đời của hoa ngắn ngủi chỉ kéo dài vài ngày, nhưng khi rụng xuống bông hoa vẫn giữ được màu sắc đỏ rực nguyên vẹn không hề phai tàn hay héo úa như những loại hoa khác. Hoa gạo không rơi rớt từng cánh trong sự lẻ loi tàn tạ mà nhẹ nhàng rủ bỏ cả bông như giữ vững sự kiêu ngạo quyến rũ của riêng mình.
Chẳng ai có thể làm ngơ được trước vẻ đẹp rực rỡ của hoa gạo. Màu sắc đỏ rực bừng sáng cả một khoảng trời mùa hạ khiến lòng người bồi hồi mê đắm.
Nguồn: Báo Chính phủ
